Co prawda Parafia p.w. Świętego Jerzego w Goleniowie formalnie erygowana została dekretem biskupa Diecezji Szczecińsko – Kamieńskiej ks. Jerzego Stroby 4 marca 1974 roku, ale faktycznie jej historia jest znacznie dłuższa. Kościołem parafialnym został bowiem wybudowany jeszcze przed wojną kościół katolicki pod wezwaniem Świętego Jerzego, w którym przez kilkanaście pierwszych powojennych lat toczyło się życie religijne utworzonej w 1945 roku parafii w Goleniowie.
Poniżej prezentujemy krótką historię parafii – kilka dat i zdarzeń, które dla parafii i kościoła parafialnego miały decydujące znaczenie.
Rok 1930
Korzenie parafii pw. świętego Jerzego sięgają pierwszej połowy XX wieku. W miejscu, w którym dzisiaj stoi kościół parafialny, w 1930 roku wybudowany został niewielki kościół katolicki. Niemiecki Gollnow zamieszkiwało wówczas około 12 tysięcy osób, głównie wyznania protestanckiego. Katolików w samym mieście i najbliższej okolicy było 110 (w 1939 roku ich liczba wzrosła do 211). Byli to zarówno Niemcy jak i polscy robotnicy sezonowi, którzy przybywali na te tereny w poszukiwaniu pracy.
Najbliższy kościół katolicki znajdował się w oddalonym o 12 km Borzysławcu (niem. Luisenthal), co powodowało, że katolicy pozbawieni byli stałej opieki duszpasterskiej i mieli ograniczone możliwości przyjmowania sakramentów (zbudowany w XIV/XV wieku kościół pw. Świętej Katarzyny był kościołem ewangelickim). O to, by w Goleniowie wybudować kościół katolicki, zabiegał proboszcz parafii Luisenthal ks. Artur Schuldei. 27 lipca 1930 roku poświęcono kamień węgielny pod budowę katolickiej świątyni, kilka miesięcy później – 27 grudnia 1930 r. – kościół został konsekrowany. Jego patronem ustanowiono świętego Jerzego (St. Georg), do dzisiaj patronującego i kościołowi, i parafii.
Rok 1945
Początek marca 1945 roku. Do Goleniowa od wschodu i północy zbliżała się Armia Czerwona. Niemieccy mieszkańcy miasta opuścili je w pośpiechu. Po przejściu frontu, miasto – zwłaszcza jego centrum – legło w gruzach. Wypalony i zrujnowany został też kościół ewangelicki pw. Świętej Katarzyny (Katarinenkirche). Kościół Świętego Jerzego, leżący na uboczu głównych działań wojennych, przetrwał w dobrym stanie. I to wokół niego skupiało się przez kilka powojennych lat życie religijne mieszkańców polskiego Goleniowa.
W połowie sierpnia 1945 roku Kościół Polski otrzymał zgodę papieża Piusa XII na administrowanie ziemiami północnymi i zachodnimi. Kilka dni później Administrator Apostolski w Gorzowie w porozumieniu z przełożonym Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej utworzył parafię w Goleniowie, mianując jej proboszczem księdza Franciszka Włodarczyka. Pierwszą Mszę świętą ks. Włodarczyk odprawił dla mieszkańców w niedzielę 9 września 1945 r. w kościele pw. św. Jerzego. Tydzień później – uroczystą, z udziałem burmistrz Ludwiki Moździerz i przedstawicieli wojska.
Ksiądz Włodarczyk w krótkim czasie skupił wokół parafii wielu ludzi, wspierających go w pracy duszpasterskiej. Jednym z nich był organista Romuald Gołębiowski, który zorganizował i przez wiele lat prowadził chór kościelny. W czerwcu 1946 roku do pierwszej komunii przystąpiło 115 dzieci. Z inicjatywy księdza Włodarczyka we wrześniu 1946 roku ruszyła prowadzona przez Caritas ochronka dla dzieci (kilka lat później przekształcona na przedszkole). W tym samym roku, z uwagi na rosnącą liczbę wiernych, postanowiono kościół rozbudować. W krótkim czasie dobudowana została nawa boczna, w której zawisła kopia obrazu Matki Bożej Ostrobramskiej. Obraz, który do dzisiaj znajduje się w kościele, ufundowali parafianie pochodzący z Wilna.
W 1957 roku, po oficjalnym przekazaniu goleniowskiej parafii kościoła pw. św. Katarzyny, rozpoczęto jego odbudowę. 26 listopada 1961 r. ks. biskup Ignacy Jeż poświęcił kościół i od tej pory wszystkie msze święte niedzielne i w ciągu tygodnia odprawiane były w kościele św. Katarzyny. Kościół Świętego Jerzego stał się kościołem filialnym; odprawiano w nim tylko niedzielną Mszę św. o godz. 8.00. Wtedy też zaczęto go nazywać „małym kościołem” (dla odróżnienia od dużego – św. Katarzyny).
Rok 1974
Lata sześćdziesiąte i siedemdziesiąte to okres intensywnego rozwoju miasta, także pod względem demograficznym. W 1961 roku Goleniów zamieszkiwało ok. 11 tys. osób, w 1970 r liczył już 14.641 mieszkańców, a 5 lat później – 16.800. Ten dynamiczny rozwój to w dużej mierze efekt utworzenia w 1954 roku Powiatu Goleniowskiego oraz przebazowania w 1957 r. do Goleniowa II Pułku Lotnictwa Myśliwskiego „Kraków”. Rozwijała się zwłaszcza część miasta po lewej stronie Iny, obecnie w granicach parafii.
4 marca 1974 roku biskup Szczecińsko – Kamieński ks. Jerzy Stroba podpisał dekret erygujący parafię przy kościele pw. Świętego Jerzego. Czytamy w nim: „Na większą chwałę Boga Wszechmogącego, dla pożytku Kościoła św. i dobra duchowego wiernych z Goleniowa oraz okolicznych miejscowości (…) erygujemy nową parafię pw. św. Jerzego w Goleniowie. Nowa parafia powstaje z podziału parafii pw. św. Katarzyny w Goleniowie. Granica parafii przebiega zasadniczo rzeką Iną i dalej poza nią z tym, że do niej należą ulice: Bohaterów Stalingradu (obecnie Spacerowa), Inwalidzka i Fabryczna. Ponadto do nowej parafii należą następujące miejscowości: Bolechowo, Podańsko, Stawno, Tarnówko, Tarnowiec, Zabród i kolonie”. W 1987 roku miejscowości te, poza Zabrodem, weszły w skład parafii w Helenowie.
Następnego dnia, 5 marca, biskup Jerzy Stroba mianował księdza Bogdana Schmidta administratorem nowo utworzonej parafii. Spoczął na nim obowiązek zbudowania parafii od podstaw – zarówno jeśli chodzi o społeczność parafialną jak i bazę materialną. W pracy tej wspierał księdza Schmidta wikariusz – ks. Marek Kałamarz, który zorganizował grupę ministrantów, założył scholę, prowadził chór parafialny oraz grał na organach. 13 czerwca odbyła się pierwsza w dziejach parafii procesja Bożego Ciała. Przeszła ulicami Świerczewskiego (obecnie Andersa), Konopnickiej, Reymonta i Sportową, wracając na plac przy kościele.
Ze sprawozdania duszpasterskiego za 1974 roku wynika, że parafian było ok. 4500, pracowało z nimi 2 księży. Od marca udzielono 94 chrztów, pobłogosławiono 44 małżeństwa, odprowadzono do miejsca wiecznego spoczynku 28 osób, Pierwszą Komunię przyjęło 67 osób, a podczas liturgii rozdano 31 tys. komunii świętych.
Rok 1985
Dla rosnącej w szybkim tempie liczby parafian, „mały kościółek” okazał się niewystarczający; podczas większych uroczystości nie wszyscy się w nim mieścili. Kościół trzeba było rozbudować. W październiku 1975 r. ksiądz Bogdan Schmidt rozpoczął starania o uzyskanie od władz świeckich pozwolenia na remont i rozbudowę kościoła. W tamtych czasach nie było to łatwe, samo uzyskanie zgody na rozbudowę kościoła trwało 5 lat, ale determinacja proboszcza, jego cierpliwe „wydeptywanie ścieżek” do decydentów oraz ogromna pomoc parafian sprawiły, że w miejsce małego kościoła stanął nowy – 7 razy większy od poprzedniego. Projekt wykonała pracownia architektoniczna pod kierunkiem dr. Adama Szymskiego przy współpracy ks. infułata Romana Kostynowicza. Rozbudowę finansowali parafianie i niemal każdego dnia społecznie na niej pracowali. Razem z nimi pracował ks. Bogdan Schmidt.
21 lipca 1980 roku przystąpiono do pierwszych prac. Rozebrano dobudówkę z 1946 r oraz główną część kościoła, z którego pozostała tylko szczytowa ściana (obecnie boczne wejście), oraz zaczęto wykonywać wykopy pod fundamenty Podczas uroczystości odpustowej ku czci patrona parafii, 23 kwietnia 1981 roku, ksiądz biskup Jan Gałecki poświęcił kamień węgielny pod rozbudowywany kościół.
Rozbudowa, a właściwie budowa nowego kościoła, trwała kilka lat. Msze w tym czasie odprawiane były w prowizorycznie na ten cel przygotowanym podziemiu. 22 grudnia 1985 roku bp Jan Gałecki poświęcił mury kościoła, a 31 grudnia 1985 roku ksiądz Schmidt napisał w kronice: „Dzisiaj Mszą Świętą i nabożeństwem dziękczynnym kończymy tak bardzo dla nas łaskawy rok. Po 5 latach budowy, po 10 latach od rozpoczęcia starań mogliśmy wejść do poświęconego kościoła”.
Ten wpis do kroniki kończy 10-letni etap budowy kościoła, otwierając jednocześnie kolejny – wyposażanie i urządzanie wnętrza, począwszy od ołtarza, witraży, ławek i konfesjonałów, na mniejszych a niezbędnych elementach, np. stacjach drogi krzyżowej czy świecznikach, kończąc. Ten etap, zapoczątkowany w 1985 roku, trwa do dziś.
Rok 1987
Dla parafii pw. św. Jerzego, data 11 czerwca 1987 roku jest równie ważna jak 22 grudnia 1985 roku. Tego dnia na Ziemi Goleniowskiej, a konkretnie na podgoleniowskim lotnisku, przez kilkadziesiąt minut w drodze do Szczecina przebywał Papież Jan Paweł II, 27 kwietnia 2014 roku kanonizowany przez papieża Franciszka. Proboszcz parafii pw. św. Jerzego, ks. Bogdan Schmidt był z ramienia Kurii odpowiedzialny za zabezpieczenie pobytu Papieża na lotnisku. Dzięki jego staraniom w powitaniu dostojnego gościa mogło wziąć udział 40 osób z obu goleniowskich parafii. Papież, po powitaniu go przez oficjalnych przedstawicieli władz kościelnych i wojewódzkich, podszedł do goleniowian, ze wszystkimi się przywitał i chwilę rozmawiał. W 10. rocznicę tej wizyty przed kościołem stanął pomnik Jana Pawła II autorstwa Czesława Dźwigaja.
Rok 2014
Od momentu powołania parafii pod wezwaniem Świętego Jerzego minęło 45 lat. Tworzył ją od
podstaw i przez blisko 40 lat nią kierował ksiądz kanonik Bogdan Schmidt. Z dniem 31 stycznia 2014
roku na własną prośbę został przeniesiony do grona księży seniorów. Od 1 lutego 2014 roku formalnie
proboszczem parafii pw. Św. Jerzego jest ksiądz kanonik Wacław Nowak, faktycznie jednak
administrował parafią od 27 sierpnia 2013 roku. I od tego czasu w życiu wspólnoty parafialnej wiele się
wydarzyło, tak w zakresie jej bazy materialnej jak i działań duszpasterskich.
W 2106 roku przeprowadzony został gruntowny remont wnętrza świątyni, z wymianą balustrad
chórów, a we wszystkich oknach zainstalowane zostały witraże. Wyremontowane zostały także salki i
sanitariaty w podziemiu kościoła, naprawiono dach, wykonano nowe schody do kościoła i wyłożono
kostką jego otoczenie. Gruntowny remont przeszły pomieszczenia plebanii, zagospodarowany też został
przykościelny ogród.
Najważniejsze wydarzenia religijne tego okresu to:
* Pierwsze od wielu lat powołania kapłańskie w parafii;
* Wprowadzenie relikwii św. Jerzego, św. Jana Pawła II, św. Faustyny, bł. ks. Jerzego Popiełuszki, bł.
abp. Jerzego Matulewicza oraz bł. ks. Michała Sopoćki;
* Nowe wspólnoty modlitewne: Apostolstwo Dobrej Śmierci, Odnowa w Duchu Świętym, Formacja
Wdów Konsekrowanych, „Światło” (dla osób z niepełnosprawnością intelektualną);
* Pielgrzymki do sanktuariów zagranicznych: Włochy, Francja (Lourdes), Hiszpania i Portugalia
(Fatima), Grecja (śladami św. Pawła), Medjugorie, Gruzja i Armenia, Wilno, a także krajowych: Jasna
Góra, Sanktuarium MB Nadodrzańskiej Królowej Pokoju w Siekierkach i Sanktuarium Miłosierdzia
Bożego w Myśliborzu;
* Archidiecezjalne Dni Młodych (1 – 3 maja w latach 2017, 2018 i 2019);
* Działania ewangelizacyjne na ulicach miasta: Orszak Trzech Króli (6 stycznia), Marsz za Życiem (25
marca), Koronka na Ulicach Miast (28 września), Marsz „Święty zwycięża” (31 października), Procesje
Fatimskie (13 dnia miesiąca od maja do października);
* Uroczyste obchody 70. rocznicy pierwszej w powojennym Goleniowie Mszy Świętej (9.09.2015) oraz
100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości (11.11.2018) z wmurowaniem i poświęceniem
pamiątkowych tablic;
* Nadanie imienia Świętego Jerzego alei lip naprzeciw kościoła (24.04.2019).
* Parafialny miesięcznik „Święty Jerzy” (od 2012 r.).
Parafia liczy obecnie ponad 8 tys. wiernych. W 2019 roku posługuje w niej czterech kapłanów: ks. kan.
Wacław Nowak – proboszcz, ks. Maciej Szustak i ks. Paweł Michniewicz – wikariusze oraz ks. Bogdan
Schmidt – rezydent.
Na podstawie „Dzieje kościoła św. Jerzego w Goleniowie” autorstwa Ewy Aberbuch
Maria Palica
